Keqkuptimet për gjithësin
Shumë herë në shkollë kemi degjuar se si na kan sqaruar disa teori dhe mesime per shkencën
Disa keqkuptime në hapsirën e kozmosit do ti sqarojmë pak ma mirë , duke u bazuar nga shkenca
bashkohore e ketijë shekulli të ri. sidomos në gjeografi për hapsiren kozmike , mirpo sa e kishin te drejtë mësimdhensit tanë , nuk do ti fajsojmë ata Se prap në atë kohë aq kan qenë të ditura gjërat në kozmologji apo edhe në ndonjë shkencë tjetër.Keqkuptimi I parë që është interpretuar nga shenca është
për rrypin e Asteroideve . Shepsh
herë kemi parë filma kur anijet kozmike mezi e kalojne një rryp të Asteroidve duke u munduar që mos të ndeshen me to. Realiteti është shumë ndryshe
nga ajo . Anija kozmike mundet të kaloje nëpër rrypin e Asteroidve që janë ne hapsiren kozmike edhe
ashtu në sistemin tone diellor . Shancet
që të ndeshesh me një asteroid janë 1=1 miljarde edhe pse numri I tyre është me miljona duke
përshfire aty thermijë , gazra ,planetoide etje. Rrypi që ne e njohim në sistemin tonë diellor më së shumti është rrypi I asteroidve në mes të oribetës së Marsit dhe Jupiterit .Ajo perfshin një hapsirë prej rreth 50 triljonë e triljonë kilometer kubë të hapsirës , me ç'rast
cdo asteroid I jep miljarda kilometer kubik hapsirë perreth saj .Sot NASA vetë ka
lansuar 11 satelit nëpërmjetë kty rrypi ,të cilat nuk kanë
marrë një gërvishje të vogël .
Një tjetër keqkuptim është për planetin e Merkurit , I cili
gjindet më së afërmi
tek dielli në sistemin tone solar .Për ketë arsye edhe ai mendohet që është edhe planeti me temparatur
më të lartën nga
të gjithë të tjerët .E vërtetë është se merkuri as që ka temparaturë të lartë në sipërfaqen
e saj. Në fakt distanca e një planeti nga dielli nuk ka aspak lidhje me temparaturën e saj qe posedon ai planet.Merkuri është planeti shumë I vogel me largësi prej 57 milion
kilometra nga dielli. Gjatë dites temperatura e saj arrin në 427 gradë celzius ,mirpo meqe se Mërkuri bënë rrotullim rreth boshtit të saj , do të thot se netët në Merkurë
zgjasin 58 ditë të tokës.Kurse
atmosfera e rrallë e saj e bën që temparatura të bjere deri në -173 gradë celzius në mbrëmje . Edhe pse planeti Venera është dy herë më larg nga
dielli se Merkuri , atmosfera e saj e dendur nga dioksidi
I carbonit dhe azoti e bën
ata planetin më të nxehtë në sistemin tone diellor .Ajo mbi
siperfaqe ka nje temparatur konstante prej 462 gradë celzius .
Më herët shkenca e kishte interpretuar se dielli ishte nje top I
nxeht I përbër nga zjarri, mirpo në realtitet zjarri është një process kimik I cili mvarët nga nga nxehtësia
, lënda djegse dhe oksigjeni. A në vecanti nuk ekziston oksigjen në diell si element .Me ketë rast
dielli rreth 4 miljard vjetë rradhazi nxehtësin dhe dritën e jep nga një proces I quajtur fuzion bërthamor apo atomik . Ajo ndodh se shtypja dhe temparatura e lartë në korën
e diellit shkakton që atomet e
hidrogjenit të ngjithen në mes veti duke u shëndruar në atome të heliumit ose procesi I cili quhet
fuzion.Prandaj kjo energji rezaton në sistemin dielor si nxehtësi dhe dritë . Diku rreth 700 milionë tone të hidrogjenit shëndrohen në helium cdo second në diell . Nga kjo del se zjarri më I nxehtë I cili arrin temparaturën më të lartë në tokë
është vetëm deri në 3038 greadë celzius , në krahasim me korën
e diellit e cila arrin temparatur deri në15 milionë gradë celzius .Një tjetër interpretim I gabushem është
për hënën
, ku shkenctarët ende sod e kësaj dite vazhdojnë qe anën e që nuk shihet nga toka ta quajne ana e errtë e henes . Në fakte kjo nuk është se është referuar në absence se ajo pjesë e hënës nuk ka dritë por se ajo pjesë e hënës
deri në vitin 1959 ishte e pahulumtuar nga njeriu dhe e panjohur .Por në realitet dielli e rezaton hënën
me dritë në të dy anët njësoj pa marr parasysh se hëna sjellët rreth tokës vetëm me një anë të faqës së saj .
Për komentat një interpretim I gabuar është se deri më herët është menduar se ato kanë vetëm një bishtë , por në të vërrtet ato kanë dy bishta qe formohen kur ata hynë në sistemin diellor ku gjithmon bishtët e tyre kanë kahje të kunderte nga dielli apo ndonjë ylli. Arsyja është se pse kometa kur hynë në sistemin diellor fillojnë te avullohët dhe shkrihet nga shpejtesia
dhe temparatura e diellit .Por në të vërrtet në gjendje të lëvizjës , kometa mos të ishte në prani të ndonjë ylli atherë ajo faktikisht nuk ka aspak bishtë sikur intepretohent .